SCENICI Ludi

SCENICI Ludi

qui in Scena peragebantur, In universum enim duo fuêre apud Romanos genera; Alii Circneses, alii Scenici, ut docet Cicero de LL. l. 2. ubi de Lege, Ludis publicis, quod sine curriculo et sine certatione corporum fiat, popularenm laetitiam in cantu et fidibus et tibiis moderanto: eamque cum Divum honore iugunto. De Circensibus supra actum. Scenici, a Graeco σκηνὴ, quod in umbra fierent, dicti, ingenti arte exercitabantur, et a Graecis originem traxêre, ut ex Aristotele Poet. Polydoro Virgilio, Lud. Vive, aliis, discimus, Quâ ratione autem romae instituti sint, refert Livius ad ann. U. C. 389. his verbis: Et hôc et insequenti annô, C. Sulpitiô Potitô, C. Liciniô Stolone Consulib. peslilentia fuit, eô nihil dignum memoriâ actum, nisi quod pacis Deûm exposcendae causâ tertio tum post conditam Urbem lectisternium fuit, et cum vis morbi nec humanis consiliis, nec ope divinâ levaretur, victis superstitione animis, ludi quoque Scenici, nova res bellicoso Populo (nam Circi modo spectaculum fuerat) inter alia caelestis irae placamina instituti dicuntur. Coeterum parva quoque, ut ferme principia omnia et ea ipsa res peregrina fuit: sine carmine ullo, sine imitandorum carminum actu Ludiones ex Etruria acciti, ad tibicinis modos saltantes, haud indccoros motus more Thuscô dabant. Imitari deinde eos Iuventus simul inconditis inter se iocularia fundentes versibus coepêre: nec absoni a voce motus erant. Accepta itaque res, saepiusque usurpandô excitata. Vernaculis Artificibus, quia Hister Thusco verbô Ludio vocabatur, nomen Histrionibus inditum: qui non, sicut ante, Fescennino similem versum, incompositum temere ac rudem alternis iaciebant, sed impletas modis Satyras, descriptô iam ad tibicinem cantu, motuque congruenti peragebant. Post aliquot annos, qui ab Satyris ausus est primus argumento fabulam serere, (idem scilicet, id quod omnes tunc erant, suorum carminum actor) dicitur, cum saepius revocatus vocem obtudisset, veriâ petitâ, puerum ad canendum ante tibicinem, cum statuisset, canticum egisse aliquanto magis vigenti motu: quia nihil vocis usus impediebat; Inde ad manum cantari Histrionibus coeptum, diverbiaque tantum ipsorum voci relicta. Postquam lege hâc fabularum ab risu ac soluto ioco res svocabatur, et ludus in Artem verterat, Iuventus, Histrionibus fabellarum actu relictô, ipsa inter se more antiquô riaeicula intexta versibus iactare coepit: quae inde Exodia postea appellata, consertaque fabellis potissimum Attellanis sunt. Quod genus ludorum ab Oscis acceptum tenuit Iuventus, nec ab Histrionibus pollui passa est. Eo institutum manet, ut Actores Attellanarum nec Tribu moveantur et stipendia, tamquam expertes Artis ludicrae, faciant. Inter aliarum parva principia rerum, Ludorum quoque prima origo ponenda visa est, ut appareat, quam ab sano initio res in hanc, vix opulentis Regnis tolerabilem, in saniam venerit. Haec Liv. l. 7. c. 2. quae eadem etiam Val. Max. l. 2. c. 4. habet, ut de aliis iam nil dicam: ex quibus videre est, quam tenue initium Scenicorum ludorum fuerit: quod scilicet primum Ludiones ex Etruria acciti sine carmine, ad Tibicinis modos, saltârint: post versus, sed inconditi et motus a voce non absoni accesserint: tandem Arte omnia fuerint perpolita, imo et regiô luxu exornata. Quomodo autem haec omnia exagitet D. Augustin. Vide eum de Civ. Dei. l. 1. c. 32. et l. 2. c. 8.

Recensentur Ludorum Scenicorum species istae, Tragoedia, Comoedia, Satyra et Mimus, de quibus vide suis locis.